- Marco Fisher
- No Comments
- Yayınlanan: Mart 28, 2019
- Değiştirilmiş: Temmuz 15, 2020
“NakitNinja’nın temel hedefi okurlarının finansal yaşamını iyileştirmektir. Aynı vizyonu paylaşan diğer şirketlerle ortaklıklar yürütüyoruz. Bu yazıdaki bazı bağlantılar ortaklarımıza ait olabilir. Bizler bu şekilde kazanç sağlıyoruz.”
Bitcoin nedir? Borsayı takip eden ve genel olarak yatırım yapan herkes bu soruyu şimdiye kadar mutlaka duymuştur. Bu heyecan verici ve gizemli yeni para birimine yatırım yaparak bir gecede milyoner olan sıradan insanlarla ilgili çılgınca hikâyeleri kendiniz de duymuş olabilirsiniz.
Bazı önemli soruları tam olarak cevaplamadan bu furyaya hemen katılmaya heveslenmiş olabilirsiniz. Tam olarak Bitcoin ne demektir? Uzun vadedeki değeri nedir? Bitcoin nereden çıkmıştır; almaya, kazanmaya ve nihayetinde kâr etmeye nasıl başlanır?
Bu kapsamlı Bitcoin rehberinde, Bitcoin nedir, nereden gelir, bir tüketici olarak size sunduğu avantajları nelerdir sorularını yanıtlayıp birçok kişi tarafından Bitcoin ‘madenciliği’ hakkında bilinmeyenleri anlatacağız.
Bitcoin’in temelleri
Neden Bitcoin Kullanmalısınız
Bitcoin Ne Şekilde İşler?
Bitcoin Nasıl Alınır
Bitcoin Madenciliği Nedir?
Bitcoin’le Nasıl Para Kazanılır
Şu anda Kim Bitcoin Kabul Ediyor?
BÖLÜM 1
Bitcoin’in temelleri
“Bitcoin nedir” sorusu en kolay nasıl cevaplanır? Bu soruya “merkezi olmayan dijital para” şeklinde cevap verebiliriz. Bunun anlamı şudur; para birimlerinin çoğu, bir banka, finans şirketi veya takas merkezinde işlem görürken dijital ‘Bitcoinler’ ya da btc, aracı kurum olmaksızın doğrudan kişiler arasında el değiştirir.
Bu sanal paranın internet aracılığıyla aktarılıyor olması, geleneksel paraya kıyasla çeşitli avantajlar bekleyebileceğiniz anlamına gelir. Banka veya kredi kartı şirketlerinin kuralları vardır ama Bitcoin neredeyse tamamen özgürdür. İşlemleri onaylayan veya reddeden bir merkezi otorite bulunmaz. Tüketici/müşteri, gerçek kraldır.
Ayrıca internette, kolay transfer sistemi nedeniyle, ödemeleri Bitcoin paralarıyla yapmayı tercih eden çok sayıda şirket var. Bitcoin veya diğer dijital para birimlerini de kapsayan, oldukça kullanışlı bir gelir yöntemleri rehberi hazırladık.
Bitcoin, Bitcoin Cüzdanı adı verilen ve bir uygulama/web sitesi arayüzü ile ulaşılabilen bir adres gerektirir. Bu çevrimiçi cüzdanlar, Google veya Dropbox veya tipik bir banka sitesi gibi depolama siteleri olmadıkları için, Bitcoin’lerinizin gizliliği garanti altındadır. Bitcoin cüzdanı herhangi bir şirket, hizmet veya oluşumla bağlantılı değildir.
Bitcoin ne olarak üretildi ve efsanevi kökeni
“Bitcoin ne” sorusunun ilk sorulmaya başladığı yıl 2009’du ve bu kripto para bir ‘açık kaynaklı yazılım’ olarak üretilmişti. Yani, belirli bir sahibi yoktu ve program değiştirilebilir veya geliştirilebilirdi. Bitcoin’in yaratıcısı olduğu söylenen isim, Satoshi Nakamato, bir erkek ismi, ancak kendisinin varlığını doğrulayan pek fazla kanıt bulunmuyor. Yine de Bitcoin’in geçerliliği, popülaritesi veya potansiyeliyle en ufak bir ilgisi olmadığı için kimliği bir önem taşımıyor.
Kripto para kavramın yaratan ve Bitcoin sistemini başlatan her kim olursa olsun, yerleşik finans kurumlarını hiçe sayarak ve bir para biriminin ne olduğu, ne olabileceği ve olacağıyla ilgili algıyı kökten değiştirerek devrimci bir süreci de başlattı.
Orijinal programcı ayrıca bir Bitcoin forumu yarattı ve Bitcoin.org alan ismini tescil etti. Bu kişi 2010’a kadar forumdaki açık tartışmalara da düzenli olarak katılıyordu ama sonunda bütün kontrolü (tüm sistem için kaynak kodu dâhil olmak üzere) topluluğa bıraktı.
Nakamato, gerçekte her kimse, şu anda muhtemelen milyarlara sahip.
Nakamato’nun amacı (bazıları buna ‘vizyonu’ diyebilir) hiçbir merkezi otoriteye veya kısıtlayıcı kurallara bağlı olmayan bir para birimi türü yaratmaktı. Amerikan Doları veya İngiliz Sterlini gibi sadece hükümetleri tarafından desteklendiği için değeri olan itibari paranın aksine. Altın ve gümüş gerçek değere sahiptir ama para, çoğunlukla kağıt para, genelde böyle değildir.
Bitcoin’in merkezi olmaması, iki kullanıcı arasında her zaman sabit değilse de sürekli yüksek bir değerde, serbest ve kolay bir şekilde el değiştirmesine olanak tanır.
Tek ‘kural’, bütün işlemlerin internet üzerinden yapılması ve halka açık olmasıdır. Yine de kaydedilen işlem dışında bu Bitcoin ne işlem görürse görsün, kullanıcılar hakkında pek fazla bilgi bulunmaz.
BÖLÜM 2
Neden Bitcoin Kullanmalısınız
Bitcoin neden son zamanlarda bu kadar popüler oldu derseniz, pek çok sebep arasında evden çalışmak ve dijital para birimiyle ödeme almak isteyenlerin gösterdiği ilgiyi sayabiliriz.
Giderek daha fazla kişi internetten çalışmanın tadını alıyor ve “Bitcoin nedir” demekten öteye geçerek ödemelerini bu şekilde almaya başlıyor. Bitcoin’le ödeme almak olduğunda gözetilen beş avantaj öne çıkıyor:
1. Ana akım finans sisteminden bağımsız olmak
Bu, artık merkezi bankalara kredi kartı şirketlerine hesap vermemek demek. Eski ve uğraştırıcı politikalar yüzünden yaşanan limitler ve bekleme süreleri yok.
2. Sınırları geçebilen para
Dünyanın her yerinde para değiş tokuşu yapabilir veya Cüzdan uygulamanızla herhangi bir yerde işlem yapabilirsiniz. Örneğin freelance blog yazarları dünyanın çeşitli yerlerindeki müşterileri için yazıyor olabilir. Bu yüzden Bitcoin onlar için kolay bir ödeme yöntemi olabilir.
3. Anonim alış
Anonim yapısı nedeniyle Bitcoin’de gizlilik ve güvenlik daha gelişmiştir. Ayrıca kripto para kullanmanın doğası düşünüldüğünde kimlik hırsızlığı riski çok daha düşüktür.
4. Daha az işlem ücreti
Toplam bakiye veya aktarılan para miktarına göre yüksek ücretler ödemeye son. Banka ücretlerinin çoğunun çok daha azı kadar, küçük bir sabit ücret ödersiniz.
5. İnsan hatası veya para manipülasyonu
Bitcoin’in matematiğe dayalı sistemi, insan kaynaklı hataların yanı sıra hükümetler tarafından yapılan para manipülasyonunu önler.
Ancak avantajlarını bilmek, madenciliğin arkasındaki bir nebze teknik süreci anlamakla aynı şey değildir. Gelin, şimdi Bitcoin’in nasıl üretildiğini ve neden aksamayacak bir ‘mükemmel sistem’ olduğunu ele alalım.
BÖLÜM 3
Bitcoin Ne Şekilde İşler?
Bitcoin nedir sorusunun bir cevabı da, bildiğimiz para gibi basılmayan ve resmî olmayan paradır. Otomatik olarak ve algoritmik kurallara sıkıca bağlı bir biçimde üretilir. Bu ‘kurallar’ ilk Bitcoin programıyla beraber ortaya konmuştur ve zaman içinde otomatik olarak üretmeyi esas alır.
Hesap defteri her zaman halka açık ve ulaşılabilirdir ve bütün Bitcoinler hesaba katılır. Böylece her bir para veya para parçasına ‘genel’ para birimi üstünden bir değer biçilebilir. Yaratıcısı programı 21 milyon Bitcoin üretmek üzere yazmıştı. Ne eksik ne fazla.
Program ayrıca bütün bir ‘blok’ kazana başlangıç ödülü olarak 50 Bitcoin vermek üzere kurulmuştu. Ancak bu sayı zamanla ve bilinçli bir şekilde 25’e, sonra 12,5’e düşürüldü ve 2020’de 6,25’e düşürülecek. Blok başına kazanılan Bitcoin miktarı her dört yılda bir yarı yarıya azaltılıyor.
Bitcoin için beklenen son nedir? Kazılacak son Bitcoin parasının tarihi… 2140. Şu anda dolaşımda 17 milyon Bitcoin var. Fiyatı ise dalgalanma gösterebiliyor. Son günlerde 15 bin TL ile 30 bin TL arasında gidip geldi. Ancak bu miktarın üç katından fazlasına çıktığı olmuştu.
Kullanıcılar Bitcoin transferi yaparken eşler arası ağ yani merkezi bir servis sağlayıcı olmadan, doğrudan sunucudan sunucuya bağlantı kullanır.
Yeni Bitcoin işlemleri “blok zinciri” adı verilen devasa bir hesap defterine kaydedilir. İlk kazılan orijinal Bitcoinlere kadar uzanan arşiv o günden beri yapılmış her işlemin kaydını tutuyor. Bitcoin’in düzenli, güvenilir ve bu yüzden itibari para ile değiştirilebilir olmasını sağlayan sistem budur.
Blok zinciri Nedir?
Bitcoin’in ne olduğunu iyice anladıktan sonra blok zincirine bir bakalım. Yaptığınız her işleme iliştirilmiş gizli bir kod bulunur. Bu elektronik imza işlem yapıldıktan sonra sadece dakikalar içinde oluşur. Dikkat edin; size değil sadece yaptığınız işleme ilişir. Siz güvenliğiniz korunurken tamamen anonim kalırsınız. Kod oluştuğunda madenciler tarafından doğrulanır ve kalıcı olarak ağda veya bildiğimiz adıyla blok zincirinde saklanır.
Bu ‘bloklar’ ağ verisi ve işlem geçmişini barındıran dosyalardır. Blok deyince aklınıza büyük bir defterin bir sayfası gelsin. Her yeni blok bir dizi dosyadır. Şimdiye kadar kaydedilmiş ve Bitcoin üretmiş sayısız blok vardır.
BÖLÜM 4
Bitcoin Nasıl Alınır
Bitcoin almak için kredi/bankamatik kartı veya banka havalesi gibi geleneksel bir ödeme yöntemi kullanmanız gerekiyor. Bitcoin’lerinizi satın aldıktan sonra Bitcoin hesabınızı cüzdanınızda görebileceksiniz. Bu noktadan sonra geleneksel ödeme oluşumlarının Bitcoinlerinizle ne yaptığınız üstünde hiçbir yaptırımı olmayacak.
Bitcoin almanın başka bir yolu da bir Bitcoin borsasına başvurmaktır. Burada basitçe Bitcoin karşılığı para, para karşılığı Bitcoin alırsınız. Seyahat ediyorsanız işinize yarayabilir. Bitcoin borsaları sınırsız bir süresi olan cüzdanınızdan farklı olarak uzun süre Bitcoin saklamak için değildir.
Bitcoinlerinizi Güvenle Saklamanın Yolları
Güvenlik, Bitcoin fiziksel bir para olmadığı hatta internet üzerinde de bulutta bir dosya gibi herhangi bir yerde bulunmadığı için biraz karmaşık bir konu. Dijital varlıklar ağ tarafından hesaplanıyor veya blok zinciri tarafından kaydediliyor. Hesap ve diğer işlem bilgilerinizi kalıcı olarak kurulmuş belirli bir bloktan alıyorsunuz. Blok zinciri Bitcoin saklamak yerine işlem bilgisini saklıyor.
Bitcoinlerinizi güvende tutmanın birkaç yolu şöyle:
Bitcoin Cüzdanları
Bitcoin, Gizli Anahtar ve Açık Anahtar yoluyla gizlilik ve koruma sağlar. Gizli Anahtar, sizinle ilgili tüm işlemlerde otomatik olarak atanmış gizli bir sayıdır. Açık Anahtar ise sadece size özel bir adresiniz olduğunu doğrular ve böylelikle Bitcoin veya Bitcoin parçaları alabilirsiniz. Adresiniz aslında bir Açık Anahtar kısaltmasıdır ve parayı alabilmeniz için temsili bir hesap numarası görevi görür.
Bitcoin Cüzdanı hem gizli hem açık anahtarlarınızı saklar.
Açık anahtarlara herkes erişebilir (böylece açık bir şekilde bağış isteyebilirsiniz) ama adresin yarısı gizlidir ve cüzdan dosyalarınızda saklanır. Açık hesabınıza isteyen gizlice bakabilse de gizli anahtar bilgisi olmadan buradaki fonlara ulaşamaz.
Adresinizin gizli anahtarı o kadar değerlidir ki (özellikle yüzlerce Bitcoin’i olanlar için) Bitcoin ticareti yapanlar bu gizli bilgiyi saklamak için her yola başvurur.
Bilginin şifrelenmesi bu yollardan biridir ve yaygın olarak sunulan bir hizmettir. En önde gelen siteler ‘çoklu imza’ adı verilen, doğrulamanın daha sıkı bir türü olan bir hizmet sunar. Hileli işlemler (Bitcoin hesabını aşan işlemler gibi) ağ tarafından hemen reddedilir ve kaydedilmez.
Diğer seçenek ise gizli anahtarı internete bağlı olmayan bir uygulama veya USB sürücü şeklinde çevrimdışı saklamaktır. Buna ‘soğuk depolama’ denir.
Soğuk Depolama
Soğuk depolama üstünüzde veya evinizde gerçekten de bir sayıyı saklamanız anlamına gelse de şimdi pek çok cüzdan hizmeti sağlayıcısı, gizli anahtarı internet sunucularında değil bir bilgisayar tarafından sürekli erişilebilir olmayacak şekilde çevrimdışı saklamak gibi benzer hizmetler veriyor.
Soğuk depolama için üçüncü taraf bir şirket seçmenin avantajı, kişilerin bilgiyi kaybedebilmesi veya anahtarın bulunduğu nesnenin hasar görebilmesi olasılığının karşısında anahtarları güvende tutacak bir protokol izlemeleri. Bilgisayarlar, USB sürücüleri, CD’ler ve DVD’ler zarar görebilir veya gizlilikleri ifşa olabilir. Soğuk depolamanın uzun vadeli yatırımcılar için gelişmesinin sebebi budur.
BÖLÜM 5
Bitcoin Madenciliği Nedir?
Bu süreç yeni işlemlerin geçerli olduğunu doğrular, bu işlemleri paketler ve sonra yeni blokun içine alıp harmanlaması için yaratılan son blok ‘başlığını’ seçer. Bir sonraki aşama çalışma ispatı problemini çözmek ve ardından yeni bloku böylece ağa kalıcı olarak eklenecek olan yerel blok zincirine eklemektir.
Kulağa karmaşık geliyor, değil mi? Sizin için basitleştirelim…
Bitcoin madenciliği daha basit bir ifadeyle nedir? Aslen otomatik bir bilgisayar işlemidir. Bütün bu para aktarımını takip edebilmek için yüksek hesap gücü gerekir. Problem çözme kısmını yapan siz değilsiniz – siz, sizin için ileri donanım ve yazılımlarla hesapları ve işlemleri yapan bilgisayarları bulundurursunuz.
Ancak bu karmaşık sayısal matematik problemlerinin zorluk seviyesi çok yüksektir ve daha fazla madenci çözmeye çalıştıkça giderek daha yükselir.
Pek çok madenci sırf aşırı rekabet sebebiyle bir Bitcoin ekibine katılır. Dahası, normal bilgisayarlar problemi çözmek için gereken işlem gücü ve hızına sahip değildir. Bir şansınız olabilmesi için özellikle kripto para madenciliği için üretilmiş bir süper bilgisayara yatırım yapmanız gerekir.
Süper güçlü bilgisayarınızın yaptığı şey, çözüm bulunana kadar güçlü ve hızlı bir şekilde karma tahminleri (64 basamaklı onaltılık sayılar) yürütmektir. Sorun şu ki bir madencinin karmayı tek başına tahmin etme olasılığı yedi trilyonda birdir!
Bitcoin madenciliği konusunda ciddiyseniz bütün bu faktörleri hesaba katmaya dikkat edin. Yine de direnir ve başarırsanız, büyük bir finansal kazanç potansiyelinin orada yattığı kesin!
Bir Bitcoin İşlemi Örneği
Diyelim ki Bitcoin kabul eden çevrimiçi bir mağazadan bir ürün almak istiyorsunuz. Bitcoin transfer ettiğinizde parayı sözde bir ‘Bitcoin adresine’ gönderirsiniz. Ürünü aldığınız internet mağazası size bu adresi veya QR-kodunu verecektir.
İlk aşama Cüzdan uygulamanızı açıp transferi yapmak.
İnternet mağazası/firması tarafından size verilen adresi/kodu alıp cüzdan uygulamasına girin.
Şimdi siparişi onaylamanız gerekecek.
Ardından harcamak istediğiniz Bitcoin veya Bitcoin parçası miktarını seçin.
Son olarak bitir/tamam’a tıklayın.
İşte, ilk Bitcoin işleminizi yaptınız bile! Veri, blok zincirini yapan Bitcoin madencilerine gönderildi. Her işlem onlar tarafından doğrulanarak hesap defterinde sonlandırılıyor. Sizin için basit, madenciler için yeterince kolay bir işlem ama bilgisayarlar için epey iş demek!
Artık Bitcoin’in nasıl alıp satıldığını ve kazıldığını hatta işlemlerin nasıl çalıştığını bildiğinize göre dijital parayla para kazanmaya hazırsınız.
BÖLÜM 6
Bitcoin’le Nasıl Para Kazanılır
İnternetten para kazanmanın bir yolu veya bir kariyer olarak Bitcoin nedir? Aslında Bitcoin’le internetten para kazanmanın şunlar gibi pek çok yolu var:
1. Madencilik
Para madenciliği bir madenci ekibine katılmayı veya yeterli güç ve hızda sunucularla bağımsız çalışmayı gerektiriyor.
2. Ticaret ve Yatırım
Piyasayı incelemeyi ve ne zaman alınıp satılacağını bilmeyi gerektiren Bitcoin yatırımı ve ticareti büyük kazanç getirebilir.
3. İlgili Ürünler/Hizmetler
Cüzdan uygulamaları veya çevrimdışı depolama sitesi diğer kullanışlı Bitcoin özellik ve hizmetleri yaratmak çok kârlı olabilir.
4. Blog Yazarlığı
Bitcoin’e ilgi oluşturmak ve endüstri hakkında yazmak, müşterilerden para kazanmanızı sağlayabilir. Bazı müşteriler freelance yazarlara Bitcoin ile ödeme yapıyor.
5. Diğer
Bitcoin reklamları veya diğer adıyla musluklar ya da mikro görevler, kullanıcıların Bitcoin’le ilgili reklamlarla çeşitli yollarla etkileşime girmesidir ve karşılığı Bitcoin’le ödenir.
Unutmayın ki tek kripto para ve dijital para türü değildir. Son yıllarda pek çok taklitçi ve benzerlerin çıkmasıyla şu anda gerçekten binlerce rakip var. İkinci seçenek olarak (veya yatırımlarınızı çeşitlendirmek için) düşünülebilecek diğer altcoin’lerden bazıları Litecoin, Ripple, Etherum ve Bitcoin Cash olabilir.
BÖLÜM 7
Şu anda Kim Bitcoin Kabul Ediyor?
Kimse kabul etmezse Bitcoin’in değeri nedir? Hiç – değer her zaman için taleple belirlenir. Özellikle de söz konusu olan fiziksel varlığı olmayan paraysa.
Yine de iyi haber şu ki pek çok ülke ve şirket halihazırda Bitcoin’i kabul ediyor. Her yıl yenileri bu akıma dâhil oluyor.
Bitcoin her itibari paraya çevrilebilir; en azından o ülke bütün Bitcoin cüzdanlarını ve Bitcoin’e sahip olmayı yasaklayana kadar. Örneğin, Vietnam veya Bolivya gibi, bir ülke Bitcoin’i yasakladığında Bitcoin ticareti yapmak zorlaşır ve bulundurmak bir risk haline gelir. Çin ve Suudi Arabistan gibi ülkeler Bitcoin ticaretine bazı kısıtlamalar getirdi. Örneğin bireysel olarak sahip olmaya ve ticaretine izin veriyorlar ama para birimi değiş tokuşu yasak.
Bitcoin ve Kripto Paranın Geleceği
Bitcoin’in geleceği nedir? Bir çok kişi, Bitcoin karşıtı konuşan hükümet yetkilileri, CEO’lar ve diğer yatırımcılar düşünüldüğünde Bitcoin’in geleceği konusunda endişeli. Bu eleştiriler neden?
Sebep, temel olarak sistem dışı üretilen bir altcoin olması ve şüpheli/gizemli kökeni. Bill Gates, fiziksel bir varlığı olmadığı için, mümkün olsa Bitcoin’e karşı yatırım yapacağını söylemişti. Buna rağmen Harvard Business Review’de yayınlanan bir makale, geleceği mutlaka sanal para olmasa da blok zincirinin belirleyeceğini öne sürüyor.
Altcoin destekçileri, merkeziyetsizleştirme ve bir otorite tarafından izlenir olmaması sebebiyle dijital paranın her zaman var olacağını söylüyor. Yargı, başka faktörlere bağlı internet suçlarını soruşturabilse de, Bitcoin’in anonim olması belki sadece vergiden kaçma dışında büyük bir sorun teşkil etmiyor. Çoğu ülkede Bitcoin gelirinin bildirilmesi gerekiyor.
Yine de Bitcoin nedir sorusunu cevaplarken bütün bunlarla beraber sahip olduğu pek çok avantaja değindilk. Sınırları olmayan ve merkezi bankalar veya hükümetler tarafından kontrol edilmeyen bir ekonomi hayal eden serbest uluslararası ticaret, seçkinler için korkutucu. Bitcoin’in politikacıları ve ultra-zenginleri korkuttuğunu söylemek, kripto para piyasasının büyüme potansiyeline oranla az bile kalır.
Bitcoin nedir? Bitcoin sadece bir deneme olarak başladı ama mevcut yerleşik finansal kurumları tehdit etme potansiyeli olan küresel, devrimci bir fenomene dönüştü. Kullanışlı, güvenli ve popülaritesi her geçen gün artıyor. Pesimistler geleceği hakkında ne derse desin, Bitcoin tarihteki yerini sağlamlaştırdı ve muhtemelen torunlarınız yaygın para türü olarak onu kullanacak.
